Wat is artritis?
Artritis is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen waarbij sprake is van ontstekingen in de gewrichten. Deze ontstekingen veroorzaken pijn, stijfheid en zwelling, waardoor de bewegelijkheid van gewrichten afneemt. Artritis kan één of meerdere gewrichten tegelijk aantasten en komt voor in verschillende vormen, elk met hun eigen oorzaken en symptomen.
In Nederland lijdt ongeveer 2,5 miljoen mensen aan een vorm van artritis, waarbij vrouwen vaker getroffen worden dan mannen. De aandoening kan op elke leeftijd voorkomen, hoewel bepaalde vormen zoals artrose vooral ouderen treffen, terwijl reumatoïde artritis vaak tussen de 30 en 50 jaar begint.
Artritis heeft een aanzienlijke impact op het dagelijks leven. Patiënten ervaren vaak moeilijkheden bij simpele handelingen zoals het openen van potten, traplopen of het aankleden. Dit kan leiden tot verminderde kwaliteit van leven en in ernstige gevallen tot arbeidsongeschiktheid.
Soorten artritis
Er bestaan verschillende vormen van artritis, elk met specifieke kenmerken en symptomen. De meest voorkomende types zijn:
Reumatoïde artritis
Een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem de gewrichtsbekleding aanvalt. Dit leidt tot ontstekingen, pijn en uiteindelijk gewrichtsvernietiging. Symptomen zijn ochtendstijfheid, zwelling en warmte rondom gewrichten.
Osteoartritis (artrose)
De meest voorkomende vorm, veroorzaakt door slijtage van kraakbeen. Vooral knieën, heupen en handen worden getroffen. Pijn neemt toe bij beweging en vermindert in rust.
Andere vormen
Jicht (urinezuurartritis) - veroorzaakt door ophoping van urinezuurkristallen, vaak in de grote teen
Psoriasisartritis - treedt op bij mensen met psoriasis, beïnvloedt gewrichten en huid
Juveniele artritis - artritis bij kinderen onder de 16 jaar
Elk type vereist een specifieke behandelingsaanpak en medicatie.
Medicijnen voor artritis beschikbaar in Nederland
In Nederlandse apotheken is een breed scala aan medicijnen beschikbaar voor de behandeling van artritis. De keuze van het juiste medicijn hangt af van het type artritis, de ernst van de symptomen en de individuele patiënt.
NSAID's en pijnstillers
Non-steroïdale ontstekingsremmers zoals ibuprofen, diclofenac en naproxen behoren tot de meest voorgeschreven medicijnen voor artritis. Deze middelen verminderen zowel pijn als ontsteking. Paracetamol wordt vaak gebruikt voor pijnverlichting zonder ontstekingsremmende werking. COX-2 remmers zoals celecoxib bieden een alternatief met mogelijk minder maagklachten.
Specialistische medicijnen
Topische pijnstillers en ontstekingsremmers voor lokale toepassing
Corticosteroïden voor acute ontstekingsperiodes
Disease-modifying antirheumatic drugs (DMARD's) voor reumatoïde artritis
Biologische geneesmiddelen voor ernstige vormen van artritis
Alle genoemde medicijnen zijn beschikbaar via Nederlandse apotheken, waarbij sommige receptplichtig zijn en andere vrij verkrijgbaar. Uw apotheker kan u adviseren over de meest geschikte optie voor uw specifieke situatie en zorgt voor een veilige aflevering van uw medicatie.
Pijnbestrijding en ontstekingsremmers
Werkingsmechanisme van verschillende medicijnen
Verschillende medicijnen werken op unieke manieren om artritispijn te bestrijden. NSAID's blokkeren cyclo-oxygenase enzymen die ontstekingsstoffen produceren. Paracetamol werkt centraal in de hersenen om pijnsignalen te verminderen, terwijl corticosteroïden het immuunsysteem onderdrukken om ontsteking te verminderen.
Medicijnkeuze en behandelingsstrategieën
De keuze tussen verschillende pijnstillers hangt af van factoren zoals leeftijd, andere aandoeningen en eerdere medicijnreacties. Combinatietherapieën kunnen effectiever zijn, waarbij bijvoorbeeld paracetamol wordt gecombineerd met een NSAID voor optimale pijnverlichting.
Belangrijke overwegingen
Bijwerkingen kunnen variëren van maagklachten tot cardiovasculaire risico's
Contra-indicaties zoals nieraandoeningen of maagzweren
Correcte dosering en beperkte gebruiksduur zijn essentieel
Interacties met bloedverdunners, bloeddrukmedicijnen en andere geneesmiddelen
Raadpleeg altijd uw apotheker of arts voordat u medicijnen combineert of de dosering aanpast.
Aanvullende producten en ondersteuning
Voedingssupplementen voor gewrichtsgezondheid
Naast medicamenteuze behandeling kunnen voedingssupplementen een waardevolle aanvulling zijn bij artritis. Glucosamine en chondroïtine behoren tot de meest onderzochte supplementen voor gewrichtsgezondheid. Deze natuurlijke stoffen komen van nature voor in kraakbeen en kunnen helpen bij het behoud van gewrichtsfunctie. Omega-3 vetzuren, vooral die uit visolie, hebben ontstekingsremmende eigenschappen die bijdragen aan de vermindering van gewrichtsontstekingen.
Vitaminen en mineralen spelen ook een belangrijke rol bij artritis. Vitamine D ondersteunt de botgezondheid, terwijl vitamine C bijdraagt aan de vorming van collageen. Mineralen zoals calcium en magnesium zijn essentieel voor sterke botten en spieren.
Ondersteunende hulpmiddelen en therapieën
Verschillende hulpmiddelen kunnen het dagelijks leven met artritis vergemakkelijken. Warmte- en koudetherapie producten zoals warmtekussens, koudepacks en therapeutische gels bieden verlichting van pijn en stijfheid. Compressiekousen en elastische bandages ondersteunen gewrichten en kunnen zwelling verminderen.
Een anti-ontstekingsdieet rijk aan groenten, fruit, vette vis en noten kan ontstekingen in het lichaam verminderen en symptomen van artritis helpen beheersen.
Advies en wanneer naar de dokter
Herkenning van symptomen
Het is belangrijk om de vroege tekenen van artritis te herkennen. Aanhoudende gewrichtspijn, ochtendstijfheid die langer dan 30 minuten duurt, zwelling van gewrichten en verminderde bewegelijkheid zijn belangrijke waarschuwingssignalen. Bij deze symptomen is het raadzaam om medische hulp te zoeken.
Wanneer professionele hulp zoeken
Zoek direct medische hulp bij de volgende situaties:
Plotselinge, hevige gewrichtspijn
Gewrichtszwelling die niet verdwijnt
Koorts gecombineerd met gewrichtspijn
Onverklaarbare vermoeidheid en gewrichtspijn
Symptomen die het dagelijks functioneren beperken
Vroege diagnose en behandeling zijn cruciaal voor het voorkomen van gewrichtsbeschadiging. Uw apotheker kan waardevol advies geven over medicijngebruik en het combineren van farmaceutische behandeling met leefstijlaanpassingen. Regelmatige follow-up en monitoring helpen bij het optimaliseren van de behandeling en het voorkomen van complicaties.
