Wat is diabetes?
Diabetes mellitus is een chronische aandoening waarbij de bloedsuikerspiegel te hoog wordt door problemen met de aanmaak of werking van insuline. Dit hormoon, geproduceerd door de alvleesklier, regelt de opname van glucose door de cellen en houdt de bloedsuiker in balans.
Type 1 diabetes
Bij type 1 diabetes vernietigt het immuunsysteem de insulineproducerende cellen in de alvleesklier. Deze vorm ontstaat meestal op jonge leeftijd en vereist levenslange insulinetoediening. De oorzaak is een combinatie van genetische aanleg en omgevingsfactoren.
Type 2 diabetes
Type 2 diabetes ontwikkelt zich geleidelijk en komt het meest voor. Risicofactoren zijn overgewicht, bewegingsgebrek, erfelijkheid en leeftijd boven de 45 jaar. Het lichaam wordt minder gevoelig voor insuline of produceert onvoldoende.
Zwangerschapsdiabetes
Tijdens de zwangerschap kan tijdelijk diabetes ontstaan door hormonale veranderingen. Deze vorm verdwijnt meestal na de bevalling, maar verhoogt het risico op type 2 diabetes later.
Belangrijke symptomen zijn: veel dorst, frequent plassen, vermoeidheid, wazig zien en langzaam genezende wonden. Raadpleeg uw huisarts bij vermoeden van diabetes voor bloedonderzoek en diagnose.
Bloedsuiker meten en monitoren
Regelmatige bloedsuikermeting is essentieel voor goede diabeteszorg. Het helpt bij het aanpassen van medicatie, voeding en beweging, en voorkomt gevaarlijke bloedsuikerschommelingen. Door consequent te meten krijgt u inzicht in uw diabetespatroon.
Glucosemeters en hulpmiddelen
In Nederlandse apotheken zijn verschillende glucosemeters verkrijgbaar, van eenvoudige modellen tot geavanceerde apparaten met geheugen en bluetooth-verbinding. Essentiële benodigdheden zijn:
Teststrips (specifiek voor uw meter)
Lancetten voor vingerprikken
Prikpen voor comfortabel gebruik
Controloplossing voor apparaat verificatie
Continue glucose monitoring
Systemen zoals de Freestyle Libre bieden continue metingen zonder vingerprikken. Een sensor op de arm meet 14 dagen lang elke minuut de glucosewaarde in het weefsel, wat trends en patronen zichtbaar maakt.
Meetfrequentie varieert per type diabetes: type 1 minimaal 4x daags, type 2 afhankelijk van behandeling. Streefwaarden zijn 4-7 mmol/l voor de maaltijd en 5-9 mmol/l na de maaltijd. Houd een diabetesdagboek bij om metingen, voeding en activiteiten te registreren voor optimale diabeteszorg.
Medicijnen voor diabetes type 2
Metformine: werking en gebruik
Metformine is vaak het eerste medicijn dat wordt voorgeschreven bij diabetes type 2. Het verlaagt de bloedsuikerspiegel door de glucoseproductie in de lever te remmen en de insulinegevoeligheid te verbeteren. Metformine wordt meestal goed verdragen en heeft als bijkomend voordeel dat het gewichtsneutraal is of zelfs lichte gewichtsafname kan bevorderen.
Andere medicijngroepen voor diabetes type 2
Sulfonylureumderivaten zoals glimepiride en gliclazide stimuleren de alvleesklier om meer insuline aan te maken. DPP-4 remmers (sitagliptine, linagliptine) verhogen de insulineproductie op een glucose-afhankelijke manier. SGLT-2 remmers zoals empagliflozine en dapagliflozine zorgen ervoor dat glucose via de urine wordt uitgescheiden.
GLP-1 agonisten (semaglutide, liraglutide) zijn injecteerbare medicijnen die de bloedsuiker verlagen en vaak gewichtsverlies bevorderen. Combinatiepreparaten bevatten meerdere werkzame stoffen in één tablet voor meer gemak.
Bijwerkingen en voorzorgsmaatregelen
Belangrijke bijwerkingen kunnen zijn:
Maagdarmklachten (vooral bij metformine en GLP-1 agonisten)
Hypoglykemie (lage bloedsuiker) bij sulfonylureumderivaten
Urineweginfecties bij SGLT-2 remmers
Gewichtstoename bij sommige medicijnen
Insuline en toediening
Verschillende soorten insuline
Insuline is essentieel voor mensen met diabetes type 1 en wordt ook gebruikt bij diabetes type 2 wanneer andere medicijnen onvoldoende effect hebben. Er zijn verschillende soorten insuline beschikbaar, elk met eigen werkingsduur en -profiel om optimale bloedsuikercontrole te bereiken.
Snelwerkende en langwerkende insuline
Snelwerkende insulines zoals NovoRapid en Humalog werken binnen 15 minuten en worden gebruikt rond maaltijden. Langwerkende insulines (Lantus, Levemir, Tresiba) zorgen voor een basale insulinespiegel gedurende 12-42 uur. Gemengde insulines combineren beide werkingen in één preparaat.
Toediening en bewaring
Insulinepennen maken injecteren eenvoudiger en nauwkeuriger. Gebruik altijd nieuwe naalden en roteer injectieplaatsen om lipodystrofie te voorkomen. Belangrijke bewaartips:
Ongeopende insuline in de koelkast bewaren (2-8°C)
Geopende insuline maximaal 28 dagen op kamertemperatuur
Nooit invriezen of in direct zonlicht bewaren
Controleer op klontering of verkleuring voor gebruik
Voeding en leefstijl bij diabetes
Een gezonde leefstijl vormt de basis voor een goede diabetesbehandeling. Naast medicatie spelen voeding en dagelijkse gewoonten een cruciale rol bij het beheersen van de bloedsuikerspiegel.
Koolhydraattelling en glycemische index
Het begrijpen van koolhydraten en hun effect op de bloedsuiker is essentieel. Producten met een lage glycemische index zorgen voor een geleidelijke stijging van de glucosewaarden. Onze apotheek biedt handige hulpmiddelen en voedingswijzers om koolhydraten accuraat te tellen.
Voedingssupplementen en ondersteunende producten
Speciale voedingssupplementen kunnen diabetici helpen bij het behouden van stabiele bloedsuikerwaarden. Belangrijke supplementen zijn:
Vitamine D voor botgezondheid en insulinegevoeligheid
Magnesium ter ondersteuning van de glucosestofwisseling
Chroom voor verbeterde insulinwerking
Omega-3 vetzuren voor hart- en vaatgezondheid
Voor actieve diabetici hebben wij sportdranken en tussendoortjes die speciaal zijn ontwikkeld om bloedsuikerschommelingen tijdens inspanning te voorkomen. Gewichtsmanagement producten ondersteunen een gezond lichaamsgewicht, wat bijdraagt aan betere diabetescontrole. Daarnaast bieden wij gespecialiseerde voetzorg en huidverzorging producten, aangezien diabetici extra aandacht nodig hebben voor deze kwetsbare lichaamsdelen.
Complicaties voorkomen en behandelen
Het tijdig herkennen en behandelen van diabetische complicaties kan ernstige gezondheidsproblemen voorkomen. Goede voorbereiding en de juiste producten bij de hand hebben is van levensbelang.
Hypo- en hyperglykemie management
Hypoglykemie (te lage bloedsuiker) en hyperglykemie (te hoge bloedsuiker) zijn acute situaties die directe actie vereisen. Symptomen van hypoglykemie zijn onder andere trillen, zweten en verwardheid. Bij hyperglykemie kunnen dorst, frequente urinegang en vermoeidheid optreden. Onze apotheek voorziet in snelwerkende glucose tablets en dextrose producten voor onmiddellijke behandeling van lage bloedsuiker.
Gespecialiseerde zorgproducten
Diabetici hebben verhoogde kans op voetproblemen en wondgenezingsstoornissen. Wij bieden gespecialiseerde voetzorgcrèmes en lotions die de huid soepel houden en beschermen tegen scheurtjes en infecties. Professionele wondverzorgingsproducten helpen bij het genezen van kleine verwondingen.
Regelmatige bloeddrukcontrole is cruciaal, aangezien diabetes het risico op hart- en vaatziekten verhoogt. Onze nauwkeurige bloeddrukmeters zijn speciaal geschikt voor diabetici. Zoek onmiddellijk professionele hulp bij ernstige symptomen zoals aanhoudend hoge bloedsuiker, tekenen van diabetische ketoacidose, of niet-genezende wonden.
